Ken je dat, eindelijk met vakantie zijn en dan instorten. Heb je daarvoor het hele jaar zo hard gewerkt en naar uitgekeken…?!

Je kent die verhalen vast wel van mensen die het hele jaar door hard hebben gebuffeld en juist op vakantie die hartaanval krijgen of ziek worden. Waarom dan juist en niet gedurende het jaar?

Helaas is het een veel voorkomend fenomeen. Eentje waar zelfs een naam voor is: vrijetijdsziekte. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 3% van de Nederlanders last heeft van deze vrijetijdsziekte. Veelal is het een eerste signaal van overbelasting bij mensen. De eerste drie à vijf dagen van je vakantie vertoon je ‘ontwenningsverschijnselen’ die zich vaak uiten in de vorm van hoofdpijn, vage klachten maar ook hevige koorts of zelfs een hartaanval.

Waarom gebeurt dit nu juist op vakantie

Er zijn verschillende oorzaken voor aan te wijzen. In de vakantie (maar ook in de weekenden) hebben mensen een ander patroon dan het patroon dat ze hebben gedurende een werkweek. In de vakantie doen ze andere dingen dan doordeweeks en hebben ze vaak een ander slaap-waakritme. Vooral als dat laatste gebeurt, kan dit tot allerlei klachten leiden. Bijvoorbeeld hoofdpijn omdat je normaliter vroeg op je werkdag een koffie drinkt en dit in je vakantie pas veel later doet.

Maar veelal komen de klachten als gevolg van een drukke werkomgeving. Op vakantie is er eindelijk tijd en aandacht voor die pijntjes die er stiekem al het hele jaar zijn maar waaraan eerder geen aandacht werd gegeven vanwege die werkdruk. Ook zijn sommigen in staat om hun pijntjes zelf uit te stellen tot het moment waarop het werk is afgerond en er eindelijk aan toegegeven mag worden. En laat dat nu vaak net op vakantie zijn.

Adrenaline

Een bepaalde mate van stress kan best een gunstig effect hebben op je lichaam. Je hebt immers acute stress nodig om bijvoorbeeld scherp te zijn voor een presentatie of weg te kunnen rennen als er een man met een mes achter je aanziet. Een effect van stress is echter ook dat het kleine kwaaltjes een beetje onderdrukt. Als je stress ervaart, maakt je lichaam meer adrenaline en cortisol aan. Je hartslag versnelt, je bloeddruk stijgt, je bloedsuikerspiegel verhoogt (zie ook mijn eerdere artikel ‘Stress maakt Ziek’). Het maakt je alerter en efficiënter. Als die stress opeens wegvalt, kan je echter uit balans raken en lukt het niet meer om symptomen tegen te gaan. De aanmaak van stresshormonen daalt opeens sterk óf je lichaam blijft ermee doorgaan terwijl het niet nodig is. Je immuunsysteem kan hierdoor echt uit balans raken en dus kun je vatbaarder voor ziekte worden op momenten dat je eindelijk mag ontspannen.

Voorkomen

Hoe pak je nu concreet aan dat je niet ziek wordt op / in je vakantie? Hier enkele tips

• Gebruik de weken voordat je met vakantie gaat om je huidige werkzaamheden slim af te bouwen. Ga dus niet in jouw laatste week als een dolle door alle dossiers heen, maar doe dit gestructureerd in de weken hiervoor.
• Stel een ‘out of office’ bericht in waarin je je terugkomdatum later instelt dan je daadwerkelijk weer begint. Zo creëer je ruimte en tijd om mails rustig te bekijken en af te handelen.
• Ga bewegen (en natuurlijk niet alleen voordat je op vakantie gaat), want wandelen of welke vorm van beweging dan ook, helpt om adrenaline en cortisol af te breken.
• Probeer goed te slapen, gedurende je slaap herstelt je lichaam
• En – hoe verleidelijk ook – neem je computer niet mee op vakantie. Het is al zo moeilijk om werk en privé te scheiden gedurende het jaar, laat staan dat je je werk ook meeneemt op vakantie. Soms kan dit echter niet anders en stel dan een bepaalde tijd in op de dag dat je ‘mag’ werken. Houd je daaraan en doe de rest van de dag lekker niks.