Het lichaam heeft een zenuwstelsel dat veel functies aanstuurt zonder dat wij daar bewust bij nadenken. Hartslag, ademhaling, ontlasting, zweten en spijsvertering zijn daar enkele voorbeelden van.
Dit zenuwstelsel heet het autonome zenuwstelsel en bestaat uit twee delen:

de sympaticus en de parasympaticus.

Sympaticus

De sympaticus is het deel dat we kunnen vergelijken met het gaspedaal van een auto. Als de sympaticus geactiveerd wordt, gaat de ademhaling sneller, de hartslag gaat omhoog, de doorbloeding stagneert en de spijsvertering staat stil. Er komt adrenaline vrij met als doel om pijn en vermoeidheid – tijdelijk – niet of minder te voelen. Vroeger was dit zinvol bij levensgevaarlijke situaties. We zagen een leeuw en werden bang. Het sympatische deel werd geactiveerd (adrenaline) waardoor wij lichamelijk fitter waren en geestelijk scherper. Zo konden wij vluchten voor de leeuw. Tot het gevaar weg was en wij zittend aan een beek van de schrik bijkwamen en het parasympatische deel weer activeerden. Nu wordt de sympaticus geactiveerd bij stress, verdriet, trauma’s en zorgen in plaats van bij levensgevaarlijke situaties. Deze oorzaken kunnen echter veel langer aanhouden waardoor het lichaam te lang geactiveerd wordt, zonder dat herstel de kans krijgt.

Parasympaticus

De parasympaticus is het deel dat we kunnen vergelijken met het rempedaal van een auto. Als de parasympaticus geactiveerd wordt, gaat de ademhaling langzamer en minder diep, de hartslag daalt, de doorbloeding komt op gang, evenals de spijsvertering. De parasympaticus is belangrijk bij herstel, rust en aanvullen van energievoorraden.

Bij veel mensen met burn-out, ME of het chronische vermoeidheidssyndroom zien we dat de sympaticus overuren draait en dat de parasympaticus nauwelijks actief is. Het gaspedaal wordt continu ingetrapt en het lichaam krijgt geen gelegenheid zich te herstellen. Dit is een puur lichamelijke reactie op (psychologische) stress, verdriet of trauma’s. Deze reactie kun je afleiden uit de HRV en dat is meetbaar.

Welke klachten zijn kenmerkend bij een slechte HRV?

Als de balans tussen de sympaticus en de parasympaticus langdurig verstoord is, zal dat veel klachten kunnen veroorzaken. Enkele klachten zijn bijvoorbeeld vermoeidheid, concentratieproblemen, gejaagdheid, overal tegenop zien, hartkloppingen, duizeligheid.

Kun je de HRV bewust beïnvloeden?

Als de HRV inderdaad aangeeft dat de balans tussen het gaspedaal en het rempedaal een disbalans is geworden, dan kun je met gedachten en ademoefeningen deze corrigeren. Bij veel oefening zal het lichaam onbewust de goede balans weer oppakken.

Samenvattend:

Je kunt, door de HRV te meten, erachter komen of iemand roofbouw pleegt op zijn lichaam. Daarna kun je door middel van (adem)oefeningen ervoor zorgen dat de HRV-waarden verbeteren. Daarmee zullen veel lichamelijke klachten verminderen of verdwijnen.

Bron: www.stansvanderpoel.nl